سونوگرافی یا اشعه uv یا آنالیز

با سلام و درود به کاربران و علاقمندان گرامی  شاید با خواندن سر فصل این موضوع تعجب کردید .اما این عنوان واقعیت دارد.  و بهانه خوبی است تا با هم به مهم ترین شیوه تشخیص جواهر بپردازیم . شخصی سنگی را جهت شناسایی به رادیو لوژی برده تا از آن عکس بگیرند .و نتیجه و عکس مربوطه را هم پیش بنده آورد. دوست دیگری نیز جهت شناسایی اینکه داخل سنگ  گردی که داشت و اینکه  آیا جواهری داخل آن  پنهان است به سونوگرافی مراجعه کرده بود . ظاهرا  به توصیه یک فرد متخصص. افرادی نیز سنگ خود را جهت آنالیز !  به مراکزی میبرند. فرد دیگری پرسشی داشت که آیا یاقوت اصل از صنعتی و بدل را میتوان با اشعه   ماوراء بنفش تشخیص داد . ظاهرا مراکزی چنین خدماتی ارائه میدهند. و  یا اینکه به گفته کارشناس مربوطه سختی سنگ عدد ۱۰ آمده است پس سنگ من الماس هست. چگالی سنگ را گرفته اند عدد ۴ هست پس یاقوت میباشد .و نظایر این موارد که ظاهرا هر روز اتفاق می‌افتد.یا اینکه سنگ را با دستگاه الکترونیکی آزمایش کرده اند و مشخص شده زمرد است.                                  از این موارد! که بگذریم با هم به نحوه استاندارد و علمی تشخیص جواهرات میپردازیم و آن را مورد بر سی قرار میدهیم.  تمامی دانش آموزان و دانشجویان با جدول مندلیف آشنایی دارند .در جواهرات هم نوعی جدول علمی وجود دارد که شاخصه هر جواهری را مشخص میکند  و مانند جدول مندلیف غیر قابل تقعییر است و چون هیچ جواهری دا رای مشخصات مشابه با دیگری ندارد کاملا به وضوح قابل ردیابی میباشد و آن همان عدد ضریب شکست نوری میباشد . که با دستگاه رفرکتومتر اندازه گیری میگردد و البته نمودار آن را با چشم باید دید و دیجیتال ندارد . هر چند مدل دیجیتال آن موجود هست اما برای مصارف دیگری مانند تشخیص مایعات بکار میرود.پس از بدست آوردن آن (RI)چند مرحله دیگر هم جهت اطمینان نهایی انجام میگیرد که شامل برسی با پلارسکوپ جهت تعیین نوع ساختار اتمی سنگ و مشخص نمودن نوع  SR.DR. سنگ میباشد. مراحل بعدی تعیین وزن مخصوص و تعیین گروه آن جواهر میباشد.و رنگ سنگ به نسبت آن گروه برسی میشود و سپس بوسیله میکروسکوپ موارد مهم ناخالصی های سنگ مورد برسی قرار می گیرد تا نوع آنها مشخص گردد. مواردی نیز مانند برسی چند رنگی با داکرسکوپ انجام میشود .این مراحل استاندارد تشخیص میباشد. در هر حال حرف اول و آخر در تشخیص به سه دستگاه رفرکتومتر.و پلارسکوپ و بسیار مهم میکروسکوپ انجام میدهند  ‌نتایج بدست آمده با  چارت ها و نمودارهای استاندارد ومعلومات و تجربیات کسب شده شخص ارزیاب مورد تحلیل قرار گرفته و نتیجه مشخص میشود. هیچ وسیله الکترونیکی یا دستگاه مشخص کننده جواهر  و نوع کیفیت وجود ندارد. و آنچه برخی مدعی اینگونه وسایل هستند غالبا جنبه فریب دارد.مورد بعدی که گاها توسط برخی از افراد و یا مراکزی تبلیغ میشود مورد آنالیز جواهر است. که در مورد جواهر امری کاملا اشتباه است و موجب گرفتاریهای بسیاری را برای افراد فراهم کرده است. اینکه ما مواد شیمیایی سنگ را تجزیه میکنیم تا نوع ماهیت آن مشخص شود ( بر فرض صحت این ادعا) و داشتن این وسایل کاملا در جواهر شناسی مردود است . زیرا اولا تمامی جواهرات در چهار گروه فرمول شیمیایی sillcate-oxide-phosphate-carbonate قرار دارند.مثلا یاقوت در گروه oxide میباشد.بر فرض مشخص کردن این عنصر تکلیف سنگ spinel قرمز که آن هم از همین جنس است و رنگ آن هم مانند یاقوت قرمز است چیست .حال آنکه قیمت این دو از هم تا ۹۰درصد با هم  تفاوت دارند.یا اینکه بعد از تجزیه شیمیایی کوارتز چگونه میتوان بین کوارتز طبیعی و صنعتی که هردو از یک فرمول شیمیایی برخوردار ند تمایز قرار داد در مورد الماس و زمرد وسایر سنگهای صنعتی دیگر همین تناقض وجود دارد . هر چند تجزیه شیمیایی در رشته زمین شناسی و پیدا کردن معادن کاربرد دارد. در جواهر شناسی مردود بوده و فاقد اعتبار است. مراکز و افرادی نیز با ادعای پیدا کردن میزان سختی سنگ و یا چگالی اقدام به تشخیص جواهر میکنند که البته فریبی بیش نیست  زیرا هنوز دستگاهی برای اندازه‌گیری سختی و سفتی جواهر اختراع نشده و مدل های موجود چینی در بازار بیشتر جهت ترغیب به فروش أین وسایل هستند تا واقعیت و  اگر چنین دستگاهی ساخته شده بود بدون شک تمامی مراکز گوهر شناسی از آمریکا تا تایلند سالها بود فعالیت خود را تعطیل می کردند و دیگر نیازی به تحصیل در این رشته نبود. در مورد چکالی نیز بدون شک  هیچ نقشی در تشخیص نوع جواهر ندارد و اینکه و جود ناخالصی های طبیعی درون هر جواهر گاهی بروی وزن مخصوص سنگ میتواند اثر گذار باشد و دلیل تشخیص قرار نمی گیرد. ضمنا ترازوی دو کاره اندازه‌گیری در هوا و آب بسیار حساس هستند و کار با آنها با ترازوی معمولی طلا و نقره متفاوت است و اگر در ضرب و تقسیم اعداد بدست آمده اندکی اشتباه شود عدد بدست آمده نتیجه دیگری نشان میدهد. و چون  نتیجه علم جواهر شناسی مستقیما با پول و سرمایه افراد مربوط است .در این کار جای برای اشتباه یا شاید .ممکن است .وجود ندارد.( منظور زمانی است که جمولوجیست سنگ را از نزدیک برسی میکند)  مورد دیگر ادعای تشخیص با اشعه ماوراء بنفش است این مورد هم کاملا مردود می باشد زیرا اثر فسفرسنسی که موجب درخشان شدن برخی جواهرات میگردند   در بیشتر جواهرات وجود دارد مثلا نیمی از الماس های طبیعی اینچنین هستند و نیمه دیگر این اثر را نشان نمی دهند در مورد یاقوت طبیعی نیز اثر شبرنگی که با اشعهuv مشخص میشود میتواند در یاقوت طبیعی بسیار و اضح دیده شود که مربوط  یاقوت نیست بلکه مربوط به کریستال های طبیعی درون یاقوت است و برخی یاقوتها طبیعی هم چنین اثری ندارند.بنابر این چنین تستی که برخی مدعی  تشخیص یاقوت اصل از صنعتی و بدل هستند اصولا مردود است. و طریقه تشخیص هیچ جواهری نیست. موارد جدید اختاع شده توسط برخی عزیزان مانند اشعه رادیولوژی و سونوگرافی و امثال آن که امیدواریم هیچ شخصی نیاز به آن پیدا نکند مربوط به امور پزشکی میباشد و ربطی به سنگ و جواهرات ندارد.و البته نکته دیگر پیدا شدن یاقوت سودانی زمرد الجزایری !! الماس سیبری ! و امثال آنهاست که  برخی از عزیزان زحمت کشیدند  و آنها را کشف کرده اند !  سنگها ملیت ندارند .و ارزش هر سنگ براسا س کیفیت آن ملاک قرار میگیرد و این اسامی جهت تحریک شما به خرید استفاده میشود.به غیر از چند سنگ منحصر به فرد که آن هم بر اساس تشخیص ناخالصی‌های سنگ و کیفیت میتوان منشأ آن را مشخص کرد که آنها هم به دلیل گرانقیمت بودن در اینجا براحتی پیدا نمیشوند.این اسامی فاقد اعتبار هستند.د ر این موارد میتواند بیشر از این هم مورد برسی قرار گیرد که نیاز بیشتری نمی بینم.به طور خلاصه توجه شما علاقمندان را به این موضوع جلب میکنم که طریقه تشخیص جواهرات در تمامی مراکز معتبر  طبق استاندارد یکسان بوده و قابل تقعییر نیست . اینکه امروزه با تشخیص های متناقض و گاهی کاملا اشتباه بسیار دیده میشود این است که البته هر شخصی و در هر مکانی اجازه این امر را به خود میتواند بدهد و ایرادی بر آن نیست .اما به لحاظ علمی و اخلاق حرفه‌ای  ضرر و زیان رساندن به وقت و سرمایه دیگران در تشخیص اشتباه امر پسندیده‌ای نیست . جمع بندی این مطلب آن است که هنوز دستگاه تشخیص جواهر لیزری و یا الکترونیکی و یا برقی برای این رشته تولید نشده و اگر شخصی مدعی داشتن اینچنین وسیله هست موضوع مرتبط به خود این اشخاص هست نه Gemologi. ( جواهر شناسی)هیچ گونه اشعه. سختی و سفتی و آنالیز ارتباطی با جواهر شناسی ندارد اما ممکن است با سایر رشته مرتبط باشد. با آرزوی موفقیت و سلامتی برای همگی .پاینده باشید طالبی.