نام دو مرکز مهم آموزش جواهر شناسی AIGS و GIA. برای اغلب علاقمندان به گوهر نامی آشناست. جهت آشنایی بیشتر با هم نظری اجمالی به این دو مرکز می‌اندازیم تا کمی بیشتر با آنها آشنا گردیم. علم جواهر شناسی حدود صد سال پیش توسط تعدادی از اساتید و محققان کانی شناسی پدید آمد و گسترش یافت زیرا شرایط تشخیص جواهرات در ضمینه های مختلف و به خصوص جواهرات سینتیتیک و بدلیجات مشابه چنان گسترش یافت که تفکیک آنها از یکدیگر هر روز مشگل تر و پیچیده‌تر میگردید. و بستر مناسبی جهت کلاهبرداری و یا تشخیص اشتباه را فراهم میکرد و با گسترس این تجارت بخصوص بعد از رشد صنعت هوایی و مسافرت های عمومی مردم در نتیجه مشکلات خرید و فروش گوهر گسترش یافت . به همین دلیل نیاز به روشی برای تشخیص این موارد فراهم شد. که به این علم جواهر شناسی یا همان gemological نام نهاده شده است. این علم البته در دو رده جواهر الماس و جواهرات رنگی پدید آمد و سپس موارد مانند جواهرات سینتیتیک و تعیین ارزشگذاری و دوره صدور شناسنامه به آن اضافه گردید. امروزه مراکز آموزشی زیادی در بسیاری از کشورها مشغول آموزش این علم میباشند اما ملاک سنجش تمامی آنها استاندارد بر اساس این دو موسسه میباشد .به طور کلی در مورد جواهر الماس موسسه GIA در کالیفرنیا آمریکا حرف اول و آخر را میزند و در مورد آموزش جواهرات رنگی موسسه AIGS در تایلند شهر بانکوک ملاک بالاترین مرکز آموزشی میباشد. به همین جهت همه افراد علاقمند از هر کشوری که باشند بر ای فراگیری در سطح عالی و البته تهیه مدرک معتبر بین المللی به این دو مرکز مراجعه میکنند البته مراکز دیگری در اروپا و هند و چین وجود دارند که معتبر هستند اما هرگز به اعتبار این دو موسسه نمیرسند . زیرا بنیانگذار این علم GIA وAIGS میباشند و به لحاظ امکانات آموزشی و اساتید و میزان دسترسی به حجم جواهرات جهت برسی و آموزش بی همتا هستند . متاسفانه هزینه گذراندن دوره در این دو موسسه بخصوص AIGS بسیار زیاد است و همه علاقمندان قادر به شرکت در این دورها نیستند . برای اطلاع به عنوان مثال دوره کامل جواهر شناسی تخصصی البته فشرده یازده ماهه شامل تشخیص جواهرات رنگی معدنی و جواهرات سینتیتیک و ارزشگذاری حدود 20هزار دلار میباشد و بر ای دوره شش ماه 11 هزار دلار میگردد و دورهای کوتاه مدت مختلف بین دو تا پنج هزار دلار هزینه در بر دارد. این دورها میتواند از چند هفته تا سه سال متفاوت باشد. هر چند ممکن است به دلایل مختلف کمی تفاوت به خود بگیرد. در مورد موسسه GIA نیز هزینه آموزش زیاد است. چند نکته در این خصوص جلب توجه میکند ممکن است شخصی در این دو مرکز یکی یا دو دوره آموزشی را فراگیرد مثلا دوره الماس و یا دوره جواهرات قیمتی رنگی و مدرک هم دریافت کند. در اینصورت با متخصص تشخیص و درجه بندی الماس و یا متخصص تشخیص و ارزیابی جواهرات رنگی هستند نه جمولوجیست . برای اینکه فرد به عنوان جواهر شناس شناخته شود باید حداقل هر چهار دوره کامل را پشت سر گذاشته باشد که شامل دورهای مجزا از هم با نام تشخیص الماس و تشخیص جواهر رنگی معدنی و دوره تشخیص جواهرات سینتیتیک و دوره مجزای تعیین ارزشگذاری جواهرات .در صورت داشتن این مدارک این فرد جمولوجیست واقعی محسوب میگردد. این دورها یا باید توسط این دو مرکز صادر گردد و یا توسط مراکز معتبر به تایید این دو موسسه صادر گردد. اما جالب است بدانید هیچ کدام از این موارد به تنهایی کافی نیست شما و بنده با مدرک و بدون مدرک باید به این نکته توجه کنیم اگر قرار است مثلا در شرکت و یا لابراتوری استخدام شویم قبل از هر چیز چند سنگ با طرح و رنگ مختلف به ما خواهند داد و از ما میخواهند در مدت زمان معینی آنها را تشخیص بدهیم و نوع و ارزش آنها را مشخص کنیم. اگر به درستی موفق به انجام ان گردیم درصد موفقیت در آن استخدام را داریم و اگر موفق نشویم حتی با مدرک هم پذیرش نمیگردیم. و این امری مهم است. اما نباید فراموش کرد که چه فرد و یا چه نوع آموزشی میگیریم متاسفانه در سال‌های اخیر موارد زیادی دیده شده که دوستان با صرف هزینه و وقت برخی دوره ها را در برخی از مراکز گذرانده و امیدوار گشته اند که قادر به انجام جواهر شناسی هستند اما در عمل و موقع کار قادر به تشخیص جواهر نشده اند . و با کمی پرسو جو کاشف به عمل میاید که آموزش دهنده و مرکز آموزشی فوق با اسامی گوناگون فعالیت دارند اما در عمل جواهر شناسی آموزش نمی‌دهند و نتوانسته اند موارد تکنیکی خاص هر مورد را در اختیار متقاضی قرار دهند . و لااقل اگر مدرک معتبر جهانی نمی‌دهند حداقل شیوه کار و نوع تشخیص را به درستی فراهم کنند .علت این امر آن است که بین رشته و اقعی جواهر شناسی با اصطلاحات رایج مانند گوهر شناسی . سنگ شناسی و یا تراشکاری سنگ و متخصص اتحادیه صنفیx و غیره تفاوت بسیار است. و البته قرار هم نیست باهم یکی باشند. در هر صورت واقعا نیازی نیست که من و شما علاقمندان به جواهر شناسی حتما به این موسسات خاص مراجعه کنیم. ولی اگر علاقمند به دریافت مدرک هستید خوشبختانه دوره های کوتاه مدت این موسسه AIGS را فراهم کرده است .نکته مهم دیگر آن است که با مطالعه چند جلد کتاب به عنوان جواهر شناسی و چند وب سایت اطلاعات و درک موضوع حاصل نمیشود و گاها دیده شده بیشتر موجب سر در گمی و طرح سوالات جدید بدون پاسخ را پدید می آورد. اگر قادر به ترجمه به فارسی هستید مطالب مختصر در سایت ابن دو موسسه مفید هستند. توجه به این نکته را من و شما باید در نظر بگیریم اگر دسترسی به GIA و یا AIGS نداشته باشیم . حداقل با مطالعه مقالات این مراکز و آموزش اصولی و علمی در این رشته پایه های این کار را از ابتدا اصولی بر داریم.و در صورت نیاز به آموزش حضوری دقت به فرد و محل آموزش و شیوه ای استاندارد داشته باشیم. با آرزوی سلامت برای همه دوستان شاگرد و دانش آموز جواهر شناسی .ارادتمند طالبی
